Dr hab. Katarzyna Sawicka-Mierzyńska,
„Literacki Białystok”
Wykład dotyczył literatury podlaskiej powstałej w XX i XXI, zaprezentowanej w szerokim, społeczno-historycznym kontekście. Motywem przewodnim opowieści o lokalnych twórcach, zarówno tych regionalnych, jak też znanych ogólnopolskim odbiorcom, stało się doświadczenie migracji. Jego literackie świadectwa przedstawiono w porządku chronologicznym, zaczynając od bieżeństwa, czyli exodusu mieszkańców pogranicza polsko-białoruskiego w trakcie I wojny światowej, a kończąc na migracji białostoczan do Warszawy, której przykład stanowi biografia Ignacego Karpowicza. "Kolonizowanie" stolicy przez ludność napływową i relacje centro-peryferyjne to też jeden z ważnych tematów jego prozy. Osobną uwagę poświęcono działalności sekty proroka Ilji, jako reakcji na powrót z bieżeństwa (książki Włodzimierza Pawluczuka, dramaty Tadeusza Słobodzianka) oraz wrażliwości mirakularnej Podlasian (reportaże Jerzego Ambroziewicza i Piotra Nesterowicza). Proces powojennej migracji mieszkańców wsi i małych miasteczek do Białegostoku został przedstawiony na przykładzie książek Sokrata Janowicza i Krzysztofa Gedroycia. Osobną uwagę poświęcono prozie Michała Androsiuka. Jako uzupełnienie opowieści o literaturze przywołano też korespondujące z nią różnego rodzaju projekty artystyczne, np. przedstawienia o bieżeństwie czy spektakl partycypacyjny Metoda Ustawień Narodowych Michała Stankiewicza.
